Vitamine D tekort verhoogt het risico op:
Ontstekingen
Osteoporose
Gebitsklachten
Hoge bloeddruk
Psoriasis
Hart- en vaatziekten
Spierklachten
Darmklachten
MS
Depressie
Diverse vormen van kanker
etc.
Vitamine D3 (Cholecalciferol) wordt
Aangemaakt in de huid o.i.v. zonlicht
Opgenomen uit voeding (o.a. vette vis)
Of via supplementen (laat je adviseren)
Omzetten naar een actieve vorm
Vitamine D3 moet eerst worden omgezet
o.a. in de lever en nieren in een actieve vorm, waar onze lichaamscellen wat
mee kunnen, te maken.
De actieve vorm heeft meerdere functies:
– calcium huishouding, sterke botten en
tanden
– werking van het immuunsysteem
– speelt belangrijke rol in hersenen,
alvleesklier, zenuwstelsel, spieren en
huidcellen.
Vitamine D in je bloed:
Een bloedwaarde van 80 nmol/liter is prachtig maar 100 nmol/liter is beter.
Laat je bloed prikken bij de huisarts en
neem de uitslag mee naar het speciale
vitamine D consult.
Suppletie ja of nee?
Laat je goed adviseren over suppletie
van vitamine D3. Voor sommige mensen
is voorzichtigheid geboden.
Vitamine D: Belangrijk voor Body én Mind
Wat is Vitamine D?
Vitamine D wordt in de huid aangemaakt onder invloed van ultraviolette straling uit zonlicht. Deze stof heet cholecalciferol en is beter bekend als Vitamine D3. Deze vitamine D3 gaat eerst naar de lever. De lever zet de vitamine D3 om in een vorm die als voorraad opgeslagen kan worden. Deze stof heet calcidiol. Het lichaam houdt de voorraad calcidiol opgeslagen in de lever en in het lichaamsvet. Bij onvoldoende zonlicht, in Nederland in de maanden september tot mei, wordt vitamine D3 een essentieel nutriënt. Dat wil zeggen dat ons lichaam het NIET zelf kan aanmaken.
Het is dan extra belangrijk om er voldoende van in te nemen via de voeding en/of voedingssupplementen. (Bron: Monografie Vitamine D Natura Foundation).
Hoe kom je aan voldoende Vitamine D?
- UV-B straling uit zonlicht.
Dit is voor de mens verreweg de belangrijkste bron. Het lichaam maakt in de huid vitamine D aan. Dit proces is afhankelijk van verschillende factoren:
1. De zonkracht moet kracht 3 of hoger zijn.
Dit is in Nederland gemiddeld tussen mei en augustus het geval.
2. Hoe en hoe lang ga je in de zon.
Het gebruik van zonnebrandcrème met beschermingsfactor 15 zorgt al voor een afname van 99% van de vitamine D productie in de huid (Bron: Holick, 2006).
Ook het veelvuldig veel binnen zitten achter glas dat UV straling niet doorlaat is van invloed.
3. De conditie van de huid
De huid wordt dunner als we ouder worden (Bron:Webb, 2006). Daarnaast is pigmentatie ook van belang. Een donkere teint zorgt voor minder aanmaak van vitamine D (Bron: Hollick, 2016).
Let op: Verstandig in de zon gaan is van belang. Zorg ervoor dat je huid niet verbrandt als deze aan de zon wordt blootgesteld. Ga bijvoorbeeld eerst kort in de zon zónder zonnebrandcrème en ga daarna in de schaduw zitten of bedek de huid.
- Uit voeding
Er zijn twee vormen van vitamine D, D2 en D3, die je uit voeding kan halen.
Vitamine D2, ergocalciferol, is van nature aanwezig in plantaardige voeding en schimmels (bijvoorbeeld paddenstoelen, gist en kaas). D2 lijkt een zelfde werking als D3 te hebben maar is in diverse onderzoeken minder effectief gebleken dan D3 (Bron: Martineau et. al. 2019).
Vitamine D3 kan voornamelijk uit voeding van dierlijke oorsprong worden opgenomen zoals vette
vis, levertraan en eieren (in de dooier).
- Via Supplementen
Er zijn legio D3 supplementen te koop. Maar er zijn verschillen zowel in de vorm, tabletten, capsules en druppels en ook de hoeveelheid werkzame stof kan verschillen van bijvoorbeeld 10 mcg of 25 mcg.
Wat doet Vitamine D in ons lichaam?
Er zijn meerdere stappen nodig om Vitamine D actief te laten worden zodat onze lichaamscellen het kunnen gebruiken.
Stap 1. Omzetting van vitamine D3 naar calcidiol in de lever.
Dit is de vorm waarin de vitamine in vet en spieren in het lichaam voor langere tijd wordt opgeslagen. Calcidiol kan ongeveer 2 maanden worden opgeslagen (Bron: Farmacotherapeutisch kompas, z.d.).
Stap 2. Calcidiol wordt daarna naar de nieren getransporteerd en wordt deze omgezet in calcitriol. Dit gebeurt voornamelijk in de nieren maar ook in de huid, bijschildklier, borst, dikke darm, prostaat, evenals cellen van het immuunsysteem en botcellen (Bron: Bikle, 2014).
Calcitriol is de actieve vorm van vitamine D die in de cel zijn werk kan doen.
Naast sterke botten en tanden speelt Vitamine D bij veel meer processen een belangrijke rol o.a.
– In het immuunsysteem:
Onderzoekers stellen dat de je meer Vitamine D verbruikt bij ziektes als diabetes, HIV en kanker (Bron: Cannell, 2008). Dit komt omdat vitamine D een belangrijke rol speelt in het immuunsysteem. De omzetting naar de actieve vorm van vitamine D (Calcitriol) in de witte bloedcellen zorgt voor zogenaamde ‘cellulaire immuniteit’. Dit levert een belangrijke bijdrage aan een normale functie van het immuunsysteem. Het onderzoek naar de precieze effecten van vitamine D binnen het immuunsysteem is nog in volle gang. Toch onderschrijft de EFSA dit gezondheidseffect al op basis van het reeds voorhanden zijnde bewijs. Daarnaast heeft Vitamine D3 een anti microbiële respons in het lichaam.
– In hersenen, alvleesklier, huid en spiercellen:
In studies is aangetoond, dat er in tal van lichaamscellen zgn. D3-receptoren aanwezig zijn. Het D-hormoon zou onder meer een rol spelen in de productie van insuline, prolactine, de spierfunctie, de immuun- en stressrespons, de melanine synthese en de differentiatie van huid- en bloedcellen.
Een onderzoek uit 2017 toont aan dat er een mogelijk verband is tussen laag foliumzuur, een lage vitamine D status en verhoogde homocysteïne levels bij patiënten met vasculaire dementie (Moretti et al. 2017).
Wanneer heb je een Vitamine D-gebrek?
Recente studies tonen aan dat er wereldwijd in alle leeftijdscategorieën een Vitamine D tekort is (Bron: Holick 2017), met allerlei gezondheidsproblemen van dien. Metingen bij natuurvolken en buitenwerkers tonen een natuurlijke vitamine D-status met waarden rond 100 nmol/l.
Door de Gezondheidsraad zijn de referentiewaarden in Nederland gesteld op:
Vitamine D: een bijzondere vitamine
Vitamine D is een bijzondere essentiële vitamine, je lichaam kan het bijna niet zelf aanmaken, als je op onze Nederlandse breedtegraad woont. De zon, juiste voeding en suppletie kunnen zorgen voor een goede vitamine D status in ons lichaam.
Alle onderzoeken die er inmiddels zijn laten zien hoe belangrijk een goede hoeveelheid vitamine D in ons lichaam is. Er is echter een kanttekening te plaatsen bij het suppleren van vitamine D3 bij bijvoorbeeld nierpatiënten. Een (te) hoge suppletie van vitamine D3 kan bij hen juist schade berokkenen (Hacketal 2019, Bourne 2019).
Laat je daarom altijd goed adviseren door een gezondheidsprofessional en ga niet zomaar zelf aan de slag. Heb je (vage) klachten en weet je het niet zeker of jij een tekort hebt, neem dan contact op. Op basis van jouw bloedwaarden en het klachtenbeeld wordt er een gedegen advies gegeven.